1914 Öncesi, Emperyalistlerin Yemeye Kafaya Koydukları Osmanlı Çaresizdi!

1914 Öncesi, Emperyalistlerin Yemeye Kafaya Koydukları Osmanlı Çaresizdi! Osmanlı Devleti’nde savaş öncesi dönemleri kısaca hatırlamak gerekirse: “1853- 1856 Kırım Savaşında, Ruslara karşı Osmanlı’ya yardım eden İngiltere ve Fransa 1877- 1878 Savaşı’nda Osmanlı’ya sırtını dönmüş. Savaşta, Ordu kahramanca savaşmasına rağmen, Ruslar batıda İstanbul ve doğuda Erzurum’a kadar dayandılar… II. Abdülhamit döneminde Ruslara karşı yaşanan bu büyük yenilgi ile Osmanlı Devleti için çok ağır hükümler içeren, 3 Mart 1878 Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması imzalandı. 29 maddeden oluşan bu antlaşma ile Rusya, Osmanlı’yı paramparça edip Balkanlara ve Doğu Anadolu’ya yerleşiyor ve (tarihi emeli olan) Akdeniz’e iniyordu. Osmanlı, Ermeniler üzerinde Rusya’ya söz hakkı tanıyordu. Osmanlı Rusya’ya 1 milyar 410 milyon Ruble savaş tazminatı ödemesine karar verilmişti. Rusya’nın, Osmanlı mirasını tek başına ele geçirmesine Avusturya ve İngiltere tepki gösterdi. Diğer Avrupa devletleri de onları destekleyince yeni bir savaşı göze alamayan Rusya, Ayastefanos Antlaşması’ ndan vazgeçip, Berlin Kongresi’nin toplanmasını kabul etti. Ancak bu Antlaşma da Osmanlı için büyük bir hezimet olmuştur. Sonuçta: Kuzeyde Osmanlı’ya bağlı bir Bulgaristan Prensliği; Güneyinde ise içişlerinde serbest, başında Hıristiyan bir vali bulunan Doğu Rumeli Vilayeti kurulmuştur. Makedonya ise ıslahat yapması kaydıyla Osmanlı’da kalmış. Romanya, Sırbistan ve Karadağ bağımsız olmuş. Bosna-Hersek ve Yenipazar Sancağı Avusturya’nın yönetimine bırakılmış. Niş Sırbistan’a, Antivari, Karadağ’a, Dobruca Romanya’ya bırakılmış. Besarabya, Kars, Ardahan ve Batum Rusya’ya bırakılmış. Kotur, İran’a bırakılmış. Osmanlı, Yunanistan’a bir miktar toprak verecek, Ermenilerin bulunduğu illerde ıslahat yapacak ve Girit’in özerkliğini geliştirecekti. Ayrıca Osmanlı, Rusya’ya 802 milyon 500 bin Frank savaş tazminatı ödeyecekti. Berlin Kongresiyle Osmanlı İmparatorluğu paramparça edilmiş. Öyle ki, Berlin Antlaşması sonunda Osmanlı 287 bir 510 kilometre kare toprak kaybetmiştir. Yine 1 Temmuz 1878’de devletler hukukunda görülmemiş garip bir antlaşmayla Kıbrıs İngiltere’ye “emaneten” terk edilmişti ” (Kaynak: Sinan Meydan-Hafıza/ Yakın Tarihin Kitabı) Osmanlı Padişah’ı gibi, Osmanlı Hükümetinin ekseriyeti de savaşa katılma taraftarı değildi, tarafsız kalınması fikri ağır basıyordu. Ancak katılmak gerekirse de, çok güven duyulmamasına rağmen İngiltere’nin korumasına ihtiyaç duyuluyordu. Üstelik bu ülkeyle taraf olunan ordunun modernizasyonu ve sair anlaşmalar da vardı. Ancak Osmanlı Hükümetinde Enver Paşa Almanların da kışkırtmasıyla, Osmanlı’nın geçmişte haksız bir şekilde uğranılan kayıplarının ancak savaşa katılmayla telafi edilebileceğine inandırılmıştı. Görüntü kaynağı: Alman, Fransız, ABD, Hollanda Film Arşivleri ile TCKTB SGM Film Mirasım Seslendiren: Ata Taşpınar Görüntü restorasyonu ve renklendirme: AkifTanrıkulu