Çağrı Bey’in Bilinmeyen Hayatı ve Ölümü “Alparslan Büyük Selçuklu 4. Bölüm Fragmanı“

Trt 1 de yayınlanan Alparslan Büyük Selçuklu dizisinin 4. bölüm fragmanı yayınlandı. Dizide Akça Hatun Fahriye Evcen Nizamülmülk Mehmet Özgür tarafından canlandırılırken Barış Arduç ise Sultan Alparslan şahsiyetine hayat vermekte. Bu youtube videomuzda ise Tuğrul Bey ile Çağrı beyi anlattık. Uyanış dizisinden bizi hatırlayanlar olacaktır. Diğer eğitim ve tarih videolarımız: Tuğrul Beyin Hayatı : Sultan Alparslan ve Malazgirt: Selçuklu Devletinin iki ulu çınarı: Tuğrul ve Çağrı beyler. Çağrı beyin yaklaşık olarak 990 yılında doğduğu tahmin edilmektedir. Tuğrul bey ise Çağrı beyden 5 sene sonra dünyaya gelmiştir. Babaları Mikail Bey, henüz Müslümanlığı kabul etmemiş Türklere karşı giriştiği gaza hareketinde şehit düştü Henüz çok küçük yaşta olan bu iki kardeşi dedeleri Selçuk bey koruması altına alarak en iyi şekilde yetişmelerini sağladı. Amcaları Arslan Yabgu, Gaznelilere esir düşünce Selçuklu ailesinin reisi gibi hareket etmeye başladılar. Bu dönemde Selçuklu ailesinin en büyük sorunu yaşayabilecekleri bir yurt bulmaktı. Karahanlılar ve Gazneliler, İslam’ı kabul etmiş ilk Türk devletlerindendir. Selçuklu ailesi de henüz İslamla yeni tanışmış ve kendilerine bağlı olan beylerle birlikte kalabalık olmuşlardı. Bu sebeple Karahanlılar ve Gazneliler, bu aileyi kendi topraklarında istemiyor, tehdit olarak görüyorlardı. Çağrı ve Tuğrul beyler, kendilerine bağlı olanlarla birlikte yaşamak için bir yurt tutmak için uğraşıyorlardı. Karahanlı hükümdarı Buğra Han, Tuğrul beyi hile ile yakalatıp, hapse attırmıştı. Çağrı bey, kendisine bağlı olanlarla birlikte baskın düzenleyerek birçok Karahanlı kumandanı esir etti. Buğra Han, komutanlarını kurtarmak zorunda kalarak Tuğrul beyi serbest bıraktı. Bu tarihten sonra iki kardeş kendilerine bağlı olanlarla birlikte Gaznelilere ait topraklara yerleşmek istedi fakat Gaznelilerde Selçukluları kendi topraklarında istemiyordu. Kısacası Selçuklular, tehdit olarak algılandığı için iki taraf tarafından da istenmiyor, yerleşecek yurt bulamıyorlardı. Bu zorlu süreç Selçuklu Devletinin tamamen bağımsız olduğu Dandanakan Savaşına kadar sürdü. 1015 yılında Çağrı bey, Anadoluya keşif seferi yaptı. Tarihimizde nedense bu olay üstünkörü anlatılır ve çok bilinmez. İki kardeşin yani Tuğrul ve Çağrı beylerin birbirlerine olan saygısı ve ortak kararlar alması tarihte eşine az rastlanan örneklerdendir. Mesela Nişabur kenti fethedilince, Çağrı bey şehri yağmalamak istemiş ve bu konuda ısrarcı olmuştur. Fakat Tuğrul bey buna karşı durarak, abisine şu sözlerle cevap vermiştir: “Biz artık devlet oluyoruz. Adil hükümdarlara yakışır şekilde hareket etmek gerek” Hatta abisinin yağma fikrinden vazgeçmesi için Çağrı beye ve askerlerine 30 bin dinar altın vermeyi teklif etmiştir. Görüldüğü gibi Tuğrul bey, gayet teşkilatçı biridir. Çağrı bey ise savaş ve strateji konusunda uzmandı. Bu iki kardeş bir bütün olarak büyük bir devletin temellerini attılar. Çağrı Bey, savaşçı ve dirençli bir lider olduğu için hem kardeşi Tuğrul beyi hemde kendilerine bağlı olanları harekete geçirmede büyük pay sahibiydi. Selçuklu Devletinin bağımsızlığını kazanmasını sağlayan Dandanakan gibi önemli bir savaşta Çağrı beyin üstlendiği önemli rolden bahsetmek isterim: Gazneliler ile Selçuklular kıran kırana çarpışıyor, dinlenmeye bir an vakit bulamıyorlardı. Bazı Selçuklu beyleri, yorulmuş, ümitsizliğe kapılmıştı. Geri çekilmeyi teklif ediyorlardı. Tuğrul bey bile Dihistan’a ya da Orta İrana gitmek istiyordu. Çağrı bey, tüm bu fikirlere şiddetle karşı çıkarak onlara şu sözleri söyledi: “Ülke almak ve yurt tutmak cesaret işidir. Hükümdarlık korkaklık ile alınmaz. Bin can feda etmek gerekse bile ben savaş ve cenkten başka bir işte yokum. Unutmayın ki, devlet bu uğurda kurulur. Ölmek de meliklerin işidir. Ya devlet başa ya kuzgun leşe.” Dandanakan zaferinden sonra Tuğrul bey, sultan olurken, Çağrı bey’e Merv merkez olmak üzere Serahs, Belh ve Horasan meliki oldu. Abbasi halifesinin de onayının alınmasıyla artık Büyük Selçuklu Devleti bağımsız bir devlet olarak tarih sahnesinde yerini aldı. Çağrı bey, kendisinden küçük olan kardeşi Tuğrul beye sultanlığı bırakıp, Horasan meliki olması onun üstün karakterini gösterir bir olaydır. Yine eskiden Gaznelilerin hizmetinde bulunan fakat değeri bilinmeyen Nizamülmülk’ü tanır tanımaz kendi hizmetine almış ve oğlu Alparslan’ı ona emanet etmiştir. Hatta Alparslan’ı yanına çağırarak şu sözleri söylemiştir: “Oğul, bu adam senin hocandır. Benden sonra onu baba bil ve sözlerine kulak ver.