Anavatan Gezimden Kesitler - Hağundıkuey (Aliberdıkue) köyündeki Rus Kafkas Savaşında Hayatını Kaybedenler Anıtının yerleştirilmesi, yapımında önemli bir yeri olan Xute Mihail bizlere anıtıntarihçesini kısaca anlatıyor..
Хьэгъундыкъуей къуажэ, Къэрэшей-Черкес Республикэр: Къуажэдэсхэм ящыщ, и лъэпкъым и тхыдэм телъэжьыхь Хутэ Михаил 1989 гъэм къуажэм и гъунэгъу зы бжьэпэм тракторкIэ дрихьея мывэм езым итха табелыр кІэрилъхьащ. “1764-1864 Кавказ-Урыс зауэм хьэкІуэда адыгэхэм я фэеплъу… ЩIылъэм щыпсэу жылэхэ, фи щIыр фхъумэнумэ, адыгэхэм щапхъэ къытефх. Карл Маркс” псалъэхэр тетт абы. Куэдрэ якъута а фэеплъыр далэ къас Хутэмрэ и ныбжьэгъухэмрэ бжьэпэм трагъэувэжащ. ЛъэпкъгъэкIуэд зауэм хэкІуэдахэм я цIэкIэ ипэ дыдэ ягъэува фэеплъыр 1991 гъэм накъыгъэм 21-м Іуахащ. Мы махум США-м, Германием, Голландием, Тыркум, Иорданием къикІа адыгэхэри хэтащ. А мывэм деж щIэуэ скъар мывэм къыхэщІыкІа фэеплъ нобэ щытщ. Фэеплъым и гъунэгъу щыт адыгэ унэрмэ щІэнхабзэ музеймрэ ялъэгъуу куэд къокІуалІэ.
Karaçay Çerkes Cumhuriyetine bağlı Xabez ilçesi, Aliberdıkue (hağundıkuey) Köyü `, Hağundıkuey köyünde ikamet edip halkının geçmişi ile ilgilenen Xute Mihail 1989 yılında köy yakınındaki bir tepeye traktör ile taşıdığı kaya ya yazdığı tabelayı yerleştirdi. 1764-1864 Kafkas-Rus savaşında hayatını kaybeden çerkeslerin anıtı yazıyordu o tabelada. Karl Marks’ın “bu topraklarda yaşayan halk, toprağınızı koruyacak iseniz çerkesleri örnek alın“ sözüde yazıyordu. Onlarca kez bu anıt taşı aşağı indirilsede, zarar verilsede Xute Mihail ve arkadaşları tepeye o kayayı taşıdı. Çerkes halkının yokolmaya yaklaşıldığı bu savaşta hayatını kaybedenlerin adına 21 mayıs 1991 yılında açıldı. Açılışta Türkiye, Almanya, Ürdün gibi diasporada yaşayan çerkeslerden de katılım oldu. İşte ogünden bugüne dek bu anıt ayakta duruyor. Anıt bahçesinde ayrıca müze yapılmış ve buraya oldukça yoğun ziyaretçi akınına uğramakta.
#адыги
#history
#russia