ДАРСИ 23 ДАРСҲОИ ЗАБОНИ АРАБӢ, БАРОИ КАСОНЕ, КИ БО ОН ҲАРФ НАМЕЗАНАНД | МАҚСУД ҒАЙБУЛЛОҲ

Манмнуъ мин ассарф Маъно дорад манъ аст сарф кардан, яъне охираш тағийр намеёбад.  ҷадвал Мамнуъ мин ассарф ба ду гурруҳ таксим мешавад: Мамнуъ ба як сабаб Мамнуъ ба ду сабаб Мамнуъ ба як сабаб 4 шарт дорад: Қисми якум як иллата 1. бояд, ки охираш алифи мақсура бошад: مَرْضى، كُبْرَى، نَصَارَى 2. Бояд, ки охираш алифи таъниси мамдуда бошад: أنْبِياء، شُهَداء، أولِياء [Ин шарт дорад, ки бояд алифи мамдуда зиёда бошад ва на асли] Ва мо чи хел бидонем, ки зиёда нест? Мо бар мегардем ба асли калима. 3. Сиғаи мунтаҳал ҷумуъ, ин ду вазн дорад ( مفَاعل و مَفَاعِيل) Ин баъди алиф ду ҳарф бошад: якум вазн (مفَاعل) مَساجد، قَوَاعِد، حَدَائق Дуюм вазн: баъди алиф се ҳарф: مَصَابِيح، قَوَارير، قَوَانين، 4. бояд муфрад ва ба вазни мумтаҳа ал-ҷумуъ ба вазни (مفَاعل و مَفَاعِيل) : بَطاطِسَ، طَمَاطِمَ، طبَاشِير Қисми дигар бошад 2 иллат дорад: Якум илат 6 қисм аст: 1. Исмҳои занона лафзан ҳамааш мамнуъ мин ассарф аст: فاطمةُ, مَريَم, حمْزةُ, مَكة 2. Номҳои ғайри араб: إبراهيم، إسماعيل، بَاكِستان 3. Исмҳо дар вазни الْفِعل (феъл) бошад: أحمد، يزيد، يَثْرد 4. Ъламул алмаъдул: яъне аз як ном ба як сабаб ба дигар ном гузаштааст ва ба вазни فُعَل бояд бошад: عُمَر، زُفَرَ، هُبَلَ 5. Номҳои ки алиф ва нуни зиеда дошта бошад: عثْمانُ، سَلْمَانُ، عِمْرانُ 6. Номҳои мураккабе, ки аз ду чиз таркиб ёфта аст: حَضْرَ مَوت، بَعْلَبَكَ، مَعْدِيكَرب Дуюм иллат 3 қисм аст: Сифатҳое, ки манъ мешаванд дар сарф: 1. Сифате, ки ба вазни أفْعَلَ мебошад: أكْبَرَ، أعْوَ، أبْيضَ 2. Сифтаҳое, ки тамом мешавад бо алиф ва нуни зоида ба вазни فُعْلَانَ : غَضْبَانُ، فَرْحَانُ، عطْشَانُ 3. Сифати маъдул : 1)адад, ки ба вазни мафъал ва фуъал: مثنى و ثناء و مثلا و ثلاث 2. أخرى ____ Дар манмнуъ мин ассарф ҳолати рафъаш дамма аст ва ҳолати насбу ҷарраш фатҳа аст, ____ Агар мамнуъ мин ассарф ду ҳолатда дохио шуд қоидааш аз байн меравад, 1. алиф ва лом дарояд 2. Дар ҳолати идофа سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ ، أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ ، أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ